Stichting Groen Gas Nederland (GGN) is de lobbyclub voor de 'groen' gasbranche. Op de website groengas.nl draait ze daar ook niet omheen: "Groen Gas Nederland vertegenwoordigt meer dan 125 bedrijven en organisaties in de biogasbranche. Groen Gas Nederland richt zich op de productie en afzet van hernieuwbaar gas aan de hand van een aantal programma’s", zo schrijft GGN over zichzelf. Dat van die meer dan 125 bedrijven en organisaties die GGN vertegenwoordigt lijkt trouwens wat overdreven als je op de website telt hoeveel partners er zijn.
Bij de term "Groen gas" gaat het hier om biogas dat tot aardgaskwaliteit is opgewerkt. (Het is trouwens verwarrend dat er nu ook een Groen Gas Coalitie is, die onder groen gas niet alleen biogas verstaat maar ook waterstof.)
Dat bedrijven en organisaties door middel van een lobbyclub hun belangen behartigen, daar is op zichzelf niets mis mee. De activiteiten van GGN zijn zoals je verwacht van een belangenorganisatie: louter positieve berichten over biogas naar buiten brengen, zo nu en dan een onderzoekje laten doen waaruit dan - hoe verrassend - blijkt dat groen gas erg belangrijk en ondergewaardeerd is. Ook werkt er volgens de website van GGN een directeur aan wie het de taak is om de politiek te informeren en – waar nodig – te overtuigen van de belangrijke positie van hernieuwbaar gas in de duurzame energiemix. GGN besteedt in haar publicaties eigenlijk geen aandacht aan negatieve aspecten, zoals het vele transport dat de duurzaamheid sterk negatief van beïnvloeden, overlast, risico's, fraude, vergisting van grondstoffen die ook als voedsel kunnen dienen etc. Maar van een belangenorganisatie hoef je natuurlijk ook geen objectieve of volledige informatie of kritische houding ten opzichte van weinig duurzame biovergistingsinitiatieven te verwachten.(Zie ook mijn blog Lat moet hoger bij subsidiëring van biovergisting.)
Biogas Marrum BV |
Wat bij GGN opvalt, is de rol van de overheid en overheidsbestuurders. Diverse overheden hebben GGN ruimhartig gesubsidieerd. Ook waren gedeputeerden van Gelderland en Friesland en burgemeester Crone van Leeuwarden bestuurder bij GGN. De gedeputeerden zijn hiermee gestopt maar Crone is nog steeds bestuurlid bij GGN, waarover verderop meer. Van de provincies Gelderland en Fryslân en de gemeente Leeuwarden zijn de subsidiebedragen opgevraagd van de jaren 2016 t/m 2018. Gelderland droeg in die jaren €105.000 bij en Fryslan en Leeuwarden ieder de helft van dat bedrag. Met ingang van 2019 is deze subsidiëring gestopt. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) steunde in 2015 en 2016 GGN met € 200.000 in totaal voor het uitvoeren van programma's op het gebied van mest, GFT, bermgras, financiering van biogasprojecten en professionaliseren van de biogassector. Het gaat met name om onderzoek en promotie m.b.t. deze onderwerpen. Ook de meeste andere provincies hebben GGN gesubsidieerd zo blijkt uit de begroting over 2015 bij de subsidieaanvraag bij RVO.
Als je een belangenorganisatie subsidieert om rapporten te (laten) schrijven, kun je een hoog 'wij van WC-eend'-gehalte verwachten. Het subsidiëren van een belangenorganisatie vereist een extra kritische houding over welke projecten op welke wijze worden uitgevoerd. En wat doet het met je onafhankelijkheid als overheidsbestuurder om in het bestuur van een belangenorganisatie plaats te nemen? De maatschappij was er m.i. meer bij gebaat geweest om objectieve informatie te krijgen over bijvoorbeeld de mate van duurzaamheid van de verschillende vormen van biovergisting, wat geschikte vestigingsplekken zijn, en hoe overlast en fraude beperkt en aangepakt kunnen worden. Wellicht zouden er dan minder initiatieven van de grond zijn gekomen, omdat de overheid dan had geweten dat bijvoorbeeld graanresten uit Polen vergisten in Noord-Holland met SDE-subsidie niet een wenselijke situatie is, evenmin als mest van het midden van het land naar een vergister in Noord-Friesland brengen en na vergisting naar Frankrijk. Of dat het niet slim is om een vergunning te geven voor een grote industriële vergister zonder goede ontsluiting.
Nu de overheden hun steun en bestuurlijke betrokkenheid bij GGN hebben afgebouwd is het te hopen dat zij lering hebben getrokken uit de voorgaande jaren en in voorkomende gevallen beter nagaan of de maatschappij niet meer gebaat is bij het afstand houden tot lobbyclubs dan bij het aanknopen van innige financiële en bestuurlijke belangen.
Als je een belangenorganisatie subsidieert om rapporten te (laten) schrijven, kun je een hoog 'wij van WC-eend'-gehalte verwachten. Het subsidiëren van een belangenorganisatie vereist een extra kritische houding over welke projecten op welke wijze worden uitgevoerd. En wat doet het met je onafhankelijkheid als overheidsbestuurder om in het bestuur van een belangenorganisatie plaats te nemen? De maatschappij was er m.i. meer bij gebaat geweest om objectieve informatie te krijgen over bijvoorbeeld de mate van duurzaamheid van de verschillende vormen van biovergisting, wat geschikte vestigingsplekken zijn, en hoe overlast en fraude beperkt en aangepakt kunnen worden. Wellicht zouden er dan minder initiatieven van de grond zijn gekomen, omdat de overheid dan had geweten dat bijvoorbeeld graanresten uit Polen vergisten in Noord-Holland met SDE-subsidie niet een wenselijke situatie is, evenmin als mest van het midden van het land naar een vergister in Noord-Friesland brengen en na vergisting naar Frankrijk. Of dat het niet slim is om een vergunning te geven voor een grote industriële vergister zonder goede ontsluiting.
Nu de overheden hun steun en bestuurlijke betrokkenheid bij GGN hebben afgebouwd is het te hopen dat zij lering hebben getrokken uit de voorgaande jaren en in voorkomende gevallen beter nagaan of de maatschappij niet meer gebaat is bij het afstand houden tot lobbyclubs dan bij het aanknopen van innige financiële en bestuurlijke belangen.
Ferd Crone nog steeds in bestuur GGN
Enige tijd geleden heeft men binnen GGN afgesproken dat de gedeputeerden zouden aftreden als bestuurslid bij GGN bij het het aantreden van nieuwe provinciale colleges. Ferd Crone, Eerste Kamerlid voor de PvdA en waarnemend burgemeester van Leeuwarden, is echter aangebleven als bestuurslid, zij het dat de website van GGN nu vermeldt dat hij onafhankelijk bestuurslid is.
Crone heeft het blijkbaar niet nodig gevonden om deze bestuursfunctie te melden bij de griffie van de Eerste Kamer, want de functie wordt op zijn webpagina bij de Eerste Kamer niet vermeld. Ook leden van de Eerste Kamer zijn verplicht om opgave te doen van hun functies, zowel bezoldigde als onbezoldigde, waarna deze online worden gezet. Dit was al zo maar met de recente invoering van de Gedragscode Integriteit zijn de spelregels nog duidelijker vastgelegd. Het gaat hier niet om een bestuursfunctie bij de klaverjasclub, maar om bestuursfunctie bij een belangenbehartiger voor een branche waar vele miljoenen overheidssubsidie naar toe gaan en die niet in alle opzichten onomstreden is. Als het dan ook nog een eerstekamerlid betreft die zich bezighoudt met financiën en economische zaken is het van groot belang dat er openheid over bestaat. Het is niet de eerste keer dat bestuurders van GGN in de fout gaan, want in het verleden hadden ook gedeputeerden Michiel Schrier van Fryslân en Jan Jacob van Dijk van Gelderland hun nevenfunctie niet openbaar gemaakt.
Naschrift januari 2020: In het najaar van 2019 heeft Crone zijn bestuursfunctie bij GGN waarschijnlijk neergelegd, want hij wordt op de website van GGN niet meer vermeld als bestuurslid.
De informatie over Ferd Crone op de website van de Eerste Kamer, aug. 2019 |
Links:
Groen Gas Nederland
Wet vergoedingen leden Eerste KamerGroen Gas Nederland
Reacties
Een reactie posten